Bilgisayarın tüm bileşenleri arasında belki de en kritik role sahip parça anakarttır. Anakart, adeta insan vücudundaki sinir sistemi gibi çalışır. İşlemci, RAM, ekran kartı, depolama birimleri, güç kaynağı ve çevre birimleri arasında iletişimi sağlar.
Doğru anakart seçimi, sistem performansını, genişletilebilirliği ve stabil çalışmayı doğrudan etkiler.
İçindekiler
1. Anakart Nedir?
Anakart (Motherboard), bilgisayarın tüm parçalarının bağlandığı ana devre kartıdır. Üzerinde bulunan soketler, yonga seti (chipset), veri yolları ve bağlantı portları, tüm donanımların birbiriyle haberleşmesini sağlar.
Bir anakartı anlamanın en iyi yolu, onu bir köprü olarak düşünmektir: İşlemciden gelen veriyi RAM’e, RAM’den gelen veriyi ekran kartına aktarır ve hepsini uyum içinde çalıştırır.
2. Anakartın Temel Bileşenleri
Bir anakartın üzerinde genellikle şu bileşenler bulunur:
- CPU Soketi: İşlemcinin oturduğu yerdir (örnek: Intel LGA1700, AMD AM5).
- RAM Yuvaları: Bellek modüllerinin takıldığı slotlardır (genellikle 2–4 adet).
- PCIe Yuvaları: Ekran kartı, ses kartı veya ağ kartı gibi genişleme kartlarının takıldığı alan.
- M.2 Yuvaları: SSD disklerin takıldığı yüksek hızlı bağlantı noktaları.
- Güç Bağlantıları: Anakarta elektrik akışını sağlar.
- SATA Portları: Klasik SSD veya HDD diskleri bağlamak için kullanılır.
- I/O Paneli: USB, HDMI, ses, ağ portları gibi harici bağlantı noktalarını içerir.
3. Anakart Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Anakart seçimi, sistemin geleceğini belirleyen kararlardan biridir. Aşağıdaki faktörleri mutlaka göz önünde bulundurun:
3.1 Soket Tipi
Her işlemci sadece belirli bir soket tipiyle uyumludur.
- Intel: LGA1700, LGA1200, LGA1151
- AMD: AM5, AM4
Yanlış soket tipi seçerseniz, işlemciniz fiziksel olarak takılamaz.
3.2 Yonga Seti (Chipset)
Yonga seti, anakartın “beyni” gibidir. Overclock, USB hızları, PCIe hatları gibi özellikleri belirler.
- Intel örneği: Z790 (üst seviye), B760 (orta seviye), H610 (giriş seviyesi)
- AMD örneği: X870, B650, A620
3.3 RAM Uyumluluğu
DDR4 veya DDR5 desteği, maksimum frekans (ör. 6000 MHz) ve toplam kapasite sınırı anakarttan anakarta değişir.
3.4 Genişleme Olanakları
İleriye dönük plan yapan kullanıcılar için fazladan PCIe yuvaları, M.2 slotları ve RAM yuvaları önemli avantaj sağlar.
3.5 Bağlantı Portları
Yeni nesil bağlantılara dikkat edin:
- USB 3.2 / Type-C
- 2.5G LAN veya Wi-Fi 6E
- Bluetooth 5.3
4. Anakart Boyutları (Form Faktörleri)
Anakartlar farklı kasa boyutlarına uygun olacak şekilde üretilir:
| Form Faktör | Boyut | Kullanım Alanı |
| ATX | 305×244 mm | Standart kasa, tam boy, geniş bağlantı. |
| Micro-ATX | 244×244 mm | Daha kompakt, daha az PCIe slotu. |
| Mini-ITX | 170×170 mm | Küçük kasa sistemleri, taşınabilir yapılar. |
5. En İyi Anakart Markaları
Kalite ve kararlılık açısından öne çıkan markalar:
- ASUS (ROG, TUF serileri)
- MSI (PRO, MAG, MEG serileri)
- Gigabyte (AORUS, UD serileri)
- ASRock
- Biostar (bütçe dostu seçenekler)
6. Anakartın Performansa Etkisi
Birçok kullanıcı, “Anakart performansı etkiler mi?” sorusunu merak eder.
Cevap: Dolaylı olarak, evet.
Anakartın kalitesi, özellikle şu alanlarda fark yaratır:
- Overclock kararlılığı
- VRM (güç fazı) kalitesi
- Veri yolu hızları
- RAM frekans desteği
- M.2 SSD hız limitleri
Ucuz, düşük kaliteli anakartlar uzun vadede ısı sorunları, dengesizlikler ve bağlantı arızaları yaşatabilir.
7. Sonuç
Anakart, sistemin kalbi ve altyapısıdır. İşlemciniz ne kadar güçlü olursa olsun, anakart bu gücü yönetemiyorsa potansiyelini göremezsiniz.
Bu yüzden anakart seçimini sadece “uyumlu olsun yeter” diye değil, geleceğe yatırım olarak düşünün.