Bir bilgisayar toplamak, hem kişisel ihtiyaçlarınıza özel bir sistem kurma fırsatıdır hem de teknolojiyi yakından tanımanın keyifli bir yoludur.
İster oyun oynayın ister video düzenleyin ister sadece ofis işleri yapın, doğru bileşenleri seçmek performans, dayanıklılık ve bütçe açısından büyük fark yaratır.
Bu rehberde sıfırdan bir bilgisayar toplamak için gerekli tüm bileşenleri, dikkat edilmesi gereken teknik detayları ve püf noktalarını adım adım anlatacağız.
İçindekiler
1. Anakart (Motherboard)
1.1 Anakartın Görevi
Anakart, bilgisayarın tüm bileşenlerinin birbiriyle iletişim kurduğu ana platformdur. İşlemci, RAM, ekran kartı, depolama birimleri ve hatta soğutma sistemleri, anakart üzerinden haberleşir.
1.2 Anakart Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Soket Tipi: İşlemcinizle uyumlu olmalıdır (örnek: Intel LGA1700, AMD AM5).
- Yonga Seti (Chipset): Overclock, PCIe hat sayısı ve bağlantı seçeneklerini belirler (örneğin Z790, B650, X870).
- Boyut (Form Faktör): ATX, Micro-ATX, Mini-ITX gibi kasaya uygun ölçü seçilmelidir.
- RAM Desteği: DDR4 veya DDR5, maksimum frekans ve kapasite değerlerine dikkat edin.
- Bağlantılar: USB sayısı, M.2 yuvaları, PCIe slotları ve ses kartı kalitesi önemlidir.
2. İşlemci (CPU)
2.1 İşlemcinin Önemi
İşlemci, bilgisayarın beyni olarak tüm işlemleri yürütür. Hız, çekirdek sayısı ve mimari farkları performansın temel belirleyicisidir.
2.2 İşlemci Seçerken Nelere Bakılır?
- Kullanım Amacı:
- Oyun için: Yüksek frekanslı 6–8 çekirdekli işlemciler idealdir (ör. Intel i5-14600K, AMD Ryzen 5 7600).
- İçerik üretimi için: Çok çekirdekli modeller avantaj sağlar (ör. Ryzen 9, Intel i9).
- Çekirdek ve Thread Sayısı: Ne kadar fazlaysa çoklu görev performansı o kadar artar.
- Cache (Önbellek): Daha yüksek cache, özellikle oyunlarda düşük gecikme sağlar.
- Overclock Desteği: “K” veya “X” ibareli modeller bu özelliğe sahiptir.
3. RAM (Bellek)
3.1 RAM Nedir?
RAM, bilgisayarın geçici veri depolama alanıdır. Uygulamalar çalışırken gerekli veriler burada tutulur.
3.2 RAM Seçimi Nasıl Yapılır?
- Kapasite:
- Günlük kullanım için: 16 GB
- Oyun için: 32 GB
- Profesyonel işler için: 64 GB ve üzeri
- Frekans: MHz değeri ne kadar yüksekse o kadar hızlı veri aktarımı olur.
- CAS Gecikmesi (CL): Düşük değerler daha iyi tepki süresi sağlar.
- Dual Channel Kullanımı: 2×8 GB yerine 1×16 GB’tan daha iyi performans verir.
4. Ekran Kartı (GPU)
4.1 Ekran Kartının Rolü
Görsel işlemleri, oyunları ve video düzenleme gibi grafik yükünü CPU’dan alarak işler.
4.2 Ekran Kartı Seçerken
- Kullanım Amacı:
- Oyun: NVIDIA GeForce RTX veya AMD Radeon RX serileri
- Profesyonel işler: NVIDIA Quadro, RTX A serisi
- VRAM Kapasitesi: 1080p için 8 GB, 4K için 12 GB veya üzeri önerilir.
- Soğutma Tipi: Çift veya üç fanlı modeller sessiz ve serin çalışır.
- Güç Gereksinimi: PSU’nun desteklediği watt değerine dikkat edilmelidir.
5. Depolama Birimleri
5.1 SSD ve HDD Arasındaki Fark
- SSD (Katı Hal Sürücü): Hızlı veri aktarımı, düşük gürültü, az ısınma.
- HDD (Mekanik Disk): Ucuz, yüksek kapasiteli ama daha yavaştır.
5.2 Türleri
- SATA SSD: Uygun fiyatlı ve iyi performanslı.
- NVMe M.2 SSD: PCIe üzerinden bağlanır, çok daha hızlıdır.
- HDD: Yedekleme veya arşivleme için uygundur.
5.3 Tavsiye Edilen Kurulum
- Sistem diski: 500 GB veya 1 TB NVMe SSD
- Depolama diski: 2 TB HDD
6. Güç Kaynağı (PSU)
6.1 Güç Kaynağının Önemi
Kalitesiz PSU, sistem kararlılığını bozar ve donanımı riske atar.
6.2 PSU Seçerken
- Watt Değeri: Tüm bileşenlerin toplam tüketiminin %20 fazlası önerilir.
- Verimlilik Sertifikası: 80 Plus (Bronze, Gold, Platinum) sertifikalı olmalıdır.
- Modüler Kablo Yapısı: Kablo karmaşasını önler.
- Koruma Devreleri: OVP, SCP, OCP gibi korumalar şarttır.
7. Kasa (Case)
7.1 Kasa Seçimi
Kasa sadece estetik değil, hava akışı, kablo yönetimi ve soğutma performansı için de kritiktir.
7.2 Kasa Seçerken
- Form Faktör: Anakart tipiyle uyumlu olmalıdır (ATX, mATX, Mini-ITX).
- Hava Akışı: Geniş mesh paneller ve iyi yerleşimli fanlar önemlidir.
- Fan Desteği: En az 3 fan ve sıvı soğutma montajı desteklemelidir.
- Görsellik: RGB, cam panel gibi tercihler kişiseldir.
8. Soğutma Sistemleri
8.1 Soğutmanın Önemi
İşlemci ve ekran kartı yüksek performansta ısınır. Yeterli soğutma olmadan sistem kararsızlaşabilir.
8.2 Türleri
- Hava Soğutma: Basit, sessiz ve ekonomik.
- Sıvı Soğutma (AIO): Yüksek ısı altında daha kararlı performans.
8.3 Termal Macun
CPU ile soğutucu arasındaki ısı transferini artırır. Her montajda yenilenmelidir.
9. Monitör
9.1 Monitör Seçerken
- Çözünürlük: 1080p, 1440p veya 4K kullanım amacınıza göre.
- Yenileme Hızı: Oyun için 144Hz ve üzeri önerilir.
- Panel Tipi:
- IPS: Renk doğruluğu yüksek
- VA: Kontrast oranı yüksek
- TN: Tepki süresi düşük
- Tepki Süresi: 1–5 ms arası idealdir.
10. Klavye ve Mouse
10.1 Klavye Türleri
- Mekanik Klavye: Uzun ömürlü, hızlı tepki.
- Membran Klavye: Sessiz, ekonomik.
- Switch Türleri: Mavi (tıklamalı), kırmızı (hızlı), kahverengi (denge).
10.2 Mouse Seçimi
- DPI değeri ne kadar yüksekse hassasiyet o kadar artar.
- Kablosuz veya kablolu tercihi kişisel kullanım tarzına bağlıdır.
11. İşletim Sistemi ve Yazılımlar
11.1 İşletim Sistemi Seçimi
- Windows 11: Oyun ve genel kullanım için en popüler.
- Linux: Yazılım geliştirme ve sunucu işlemleri için uygun.
11.2 Gerekli Programlar
- Sürücü yazılımları (anakart, ekran kartı, ses)
- Güvenlik yazılımları
- Benchmark ve sıcaklık izleme araçları (HWMonitor, CPU-Z)
12. Montaj Süreci
12.1 Gerekli Ekipmanlar
Tornavida, antistatik bileklik, termal macun, kablo bağları.
12.2 Adım Adım Montaj
- Anakart üzerine işlemciyi yerleştirin.
- Termal macun sürüp soğutucuyu takın.
- RAM ve SSD’yi takın.
- Anakartı kasaya monte edin.
- Güç kaynağını yerleştirip kabloları yönetin.
- Ekran kartını takın ve güç kablolarını bağlayın.
- Tüm bağlantıları kontrol edin ve ilk açılışı yapın.
13. Performans Testleri ve Son Kontrol
13.1 BIOS Ayarları
RAM frekansını XMP/EXPO profiliyle ayarlayın. Gereksiz donanımları devre dışı bırakın.
13.2 Test Programları
- Cinebench / 3DMark: Performans testleri
- AIDA64 / HWMonitor: Isı ve voltaj kontrolü
14. Bilgisayar Toplarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Statik elektriğe karşı önlem alın.
- Uyumlu bileşenleri seçin (örneğin anakart + CPU + RAM).
- Ucuz PSU veya isimsiz markalardan kaçının.
- Sürücüleri ve BIOS’u güncel tutun.
- İlk montajdan sonra sistem kararlılığını test edin.
15. Bütçeye Göre Sistem Önerileri
| Kullanım Amacı | Tahmini Bütçe | İşlemci | Ekran Kartı | RAM | Depolama |
| Ofis / Günlük | 25.000 TL | Intel i3 / Ryzen 3 | Dahili GPU | 16 GB | 500 GB SSD |
| Oyun (1080p) | 45.000 TL | i5 / Ryzen 5 | RTX 4060 | 32 GB | 1 TB SSD |
| Profesyonel İş | 70.000 TL | i9 / Ryzen 9 | RTX 4070+ | 64 GB | 1 TB NVMe + 2 TB HDD |
16. Sonuç
Bilgisayar toplamak, sadece donanım birleştirmek değil, kişisel bir deneyimdir.
Doğru parçaları seçtiğinizde hem performans hem de uzun ömürlü bir sistem elde edersiniz.
Kendi topladığınız bir sistemin çalıştığını görmek ise, bu sürecin en tatmin edici kısmıdır.